Làng cổ Phước Tích (xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế) đã được công nhận là Di tích cấp quốc gia vào năm 2009. Phước Tích là một miền quê yên bình, cổ kính bên bờ sông Ô Lâu với nét đặc trưng là cấu trúc hệ thống 26 nhà rường cổ trên 100 năm tuổi được chạm khắc những họa tiết, hoa văn tinh xảo… và các ngôi nhà được ngăn cách bởi những hàng chè tàu xanh, thẳng tắp, gọn gàng.
Nhà rường cổ ở Phước Tích là một tổ hợp các cấu kiện gồm cột, kèo, xuyên, trến, xà, đòn tay bằng gỗ tốt, được ráp nối với nhau hoàn toàn bằng liên kết mộng tạo nên bộ khung vững chắc. Hiện, một số ngôi nhà vẫn có người sinh sống hàng ngày và đón khách đến tham quan...
Trao đổi với PV, bà Hồ Thị Thanh Hòa – Nhân viên BQL di tích kiến trúc, nghệ thuật làng cổ Phước Tích cho biết, đây là những ngôi nhà đang được người dân lưu giữ và mới được trùng tu lại hơn 10 ngôi do xuống cấp theo thời gian.
Những ngôi nhà này thường được các quý tộc, những người giàu có ngày xưa xây dựng bằng gỗ với những họa tiết trang trí đẹp mang phong cách kiến trúc truyền thống xứ Huế.
“Hiện nay, 4 ngôi nhà rường cổ có đầy đủ tiện nghi… đạt chuẩn hơn so với các ngôi nhà khác đang được chủ nhà đón khách đến chiêm ngưỡng và tham quan ở lại lưu trú để cảm nhận sự mát mẻ, yên tĩnh… của miền quê bên bờ sông Ô Lâu” - bà Hồ Thị Thanh Hòa thông tin thêm.
Hình ảnh 26 nhà rường cổ được PV ghi nhận tại làng cổ Phước Tích
Ngôi nhà ông Lê Trọng Phú có phong cách kiến trúc, nghệ thuật cuối thế kỷ 19 hướng Đông, khung gỗ gia chủ mua ở Hải Lăng (Quảng Trị) và 4 mặt lập bằng ngói liệt…
Ngôi nhà bà Lê Trọng Thị Vui mang phong cách nghệ thuật cuối thế kỷ 19, bài trí nội thất theo kiểu tiền Phật hậu Linh, hệ cửa bản khoa ngoại gồm các cánh cửa kiểu thượng song, hạ bản…
Ngôi nhà bà Lê Thị Hoa có phong cách kiến trúc, nghệ thuật cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Hướng Tây Bắc gồm ba gian hai chái và 6 hàng cột…
Ngôi nhà bà Lê Thị Phương có phong cách kiến trúc, nghệ thuật cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Quay hướng Nam (hướng ra sông Ô Lâu) và bộ khung kết cấu kiểu năm hàng cột (hai hàng cột tiền và ba hàng cột hậu), vảy thêm phần hiên rộng 1,65m…
Ngôi nhà bà Trương Thị Thú có phong cách kiến trúc, nghệ thuật cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Nhà quay về hướng Đông, có mặt bằng chữ nhất với kích thước 11,16 x 8,4m kiến trúc ba gian, hai chái…
Ngôi nhà ông Lương Thanh Phong được xây dựng năm 1907, 1908 và quay về hướng Nam. Các đầu kèo được chạm khắc tinh xảo…
Ngôi nhà bà Hồ Thị Thanh Nga có phong cách kiến trúc, nghệ thuật cuối thế kỷ 19 gồm ba gian được mua từ nơi khác về, nhà quay về hướng Đông Nam. Gian giữa có rầm thượng và chạm trổ tinh xảo nhiều hình tượng long hóa, dải mây… trên đầu kèo hay dưới đòn tay.
Ngôi nhà ông Trương Công Huấn mang phong cách kiến trúc, nghệ thuật thế kỷ 20 theo kiểu nhà vuông, một gian hai chái. Bộ khung kiến trúc kiểu bảy hàng chân và trang trí tập trung ở thân kèo, tai trến…
Ngôi nhà ông Trương Duy Thanh mang phong cách kiến trúc, nghệ thuật thế kỷ 19. Gian giữa dành cho việc thờ cúng ông bà tổ tiên và thờ phật, cánh cửa bản khoa ngoại kết cấu “Thượng song, hạ bản”.
Ngôi nhà ông Lê Trọng Khương nguyên của ông bộ Phiên ở làng Ưu Điềm (xã Phong Hòa) xây dựng năm 1904 và được gia chủ mua lại vào năm 1936.
Ngôi nhà ông Lê Trọng Đào có phong cách kiến trúc, nghệ thuật giữa thế kỷ 19 của ông trùm Quế ở làng Ưu Điềm và được gia chủ mua lại năm 1931.
Ngôi nhà bà Lương Thanh Thị Hén được xây dựng năm 1918 theo kiểu nhà vuông một gian, hai chái. Bộ khung kiến trúc kiểu bảy hàng chân và trang trí đơn giản, thiên về bào trơn, đóng bén.
Ngôi nhà ông Lê Trọng Kiêm được xây dựng năm 1908 theo lối nhà rường truyền thống 1 gian 2 chái lớn (nhà vuông). Vì mái kiểu vì kèo truyền thống ở xứ Huế.
Ngôi nhà ông Hồ Văn Hưng được xây dựng năm 1893 và không được còn như xưa nhưng vẫn giữ được kiểu dáng kiến trúc của một ngôi nhà dân gian truyền thống xứ Huế.
